ÇOCUKLARDA OYUN VE ZİHİNSEL GELİŞİM

• 03 Mayıs 2020
• Ebeveyn rehberi, Çocuk gelişimi

Oyun insaların bedensel ve zihinsel gelişiminde önemli rol oynar. Oyun ve oyuncağın geçmişi insalık tarihi kadar eskidir ve bugün severek oynadığımız birçok oyunun eski çağlardan beri oynandığı bilinmektedir.

Çocukların günlük yaşamının önemli bir parçası oyundur. Çocuklar ifade etmekte zorlandıkları duygu ve düşüncelerini oyunlarla daha rahat dışa vurabilirler. Bu nedenle çocuklarla iletişim kurmak ve onların kendi dünyalarını anlamak için oyun önemli bir araçtır. Aynı zamanda eğitimin de temelini oluşturan oyun çocukların zihinsel, fiziksel, sosyal ve duygusal alanlarda gelişimine katkı sağlar.

Günümüzde özellikle, problem çözme ve zihinsel gelişim gibi üst düzey öğrenme alanlarının ön plana çıktığı görülmektedir. Üst düzey öğrenme zeka kavramı ile ilişkilidir. Zeka deneyimlerden çıkarımlarda bulunup öğrenebilme, problem çözme ve yeni oluşan durumlara kolay uyum sağlayabilme olarak tanımlanabilir. Deneyim, kişinin nesnelerle veya durumlarla birebir ilişkiye geçmesidir. Zekanın tanımından da yola çıkarak diyebiliriz ki çocuğun günlük yaşantısında çeşitli ve zengin deneyimler kazanması zihinsel gelişimini de o derecede destekler. Çocuklar her karşılaştıkları yeni durumlarla ilgili deneme yapar ve bu denemeleri sınarlar. Bu şekilde çocukların problem çözme becerileri gelişir.

Geçmişte edinilmiş deneyimler gelişim sürecinin önemli parçalarından biridir. Örneğin, oyun kartları ile oynayan çocuk, her oynayışında bu kartları düzenleme ve sınıflandırma konusunda aşamalı bir gelişim gösterir. Birisi ne kadar çok satranç oynarsa taşlar arasındaki bağlantıları o kadar iyi görür.

Zekanın gelişimi deneyimlerin farklılaştırılması ve çeşitlenmesi ile desteklenebilir. Yapılan araştırmalarda, uygun ve çeşitli oyun malzemeleri sağlanan ve entelektüel gelişimi teşvik edilen çocukların zeka testlerinde daha yüksek puan aldıkları ve bu durumun çocukluk dönemi boyunca devam ettiği görülmektedir.

Çocuklar oynayarak yakın çevrelerini ve dünyayı tanırlar. Çeşitli ve zenginleştirilmiş tüm deneyimler çocukların zihinsel gelişimi destekler. Bu durumda özellikle çocuklar için zihin inşaat halindeki bir yapıya benzetilebilir. Bu yapının güçlü olması için farklı birikimlere sahip mühendisler, ustalar, işçiler farklı malzemeleri bir araya getirir. Çalışılan her günün sonunda binanın gelişmesi gibi, zihin de yaşa uygun olarak ne kadar farklı deneyimle beslenirse o oranda sağlıklı gelişim gösterir. Bu çeşitli deneyimlere de en kolay ulaşmanın yolu çeşitli, birden çok duyuya hitap eden ve yaşa uygun oyunları oynamaktan geçmektedir.